SONONDAKİKA ABD’li soykırım profesörü CNN TÜRK’te: İsrail soykırım yapıyor –

Rabia Asel Atmaca: Vakit ayırdığınız için teşekkürler. Şu anda özellikle Gazze’de olan bitenler göz önüne alındığında soykırım terimi çok popüler bir hale geldi. Bu konuda bir uzman olarak bize soykırımı tanımlar mısınız?

Henry Theriault: Önemli bir soru. Çünkü terim oldukça fazla kötüye kullanılıyor. Uluslararası Soykırım Araştırmacıları Derneği olarak, BM Soykırım Sözleşmesi’ndeki tam yasal tanımı kullandığımızı söyleyeceğim. Öncelikle, en zor konu olan yok etme niyeti. Bir grubun tamamını veya bir kısmını hedef alabilir. Bu önemli bir kısım. Örneğin Bosna’da, Srebrenitsa’daki erkekler ve çocuklar, nüfusun büyük bir kısmını oluşturdukları için saldırıya uğradılar. Bu, Bosna’daki herkes hedef alınmasa da soykırım olarak kabul edildi. Etnik, ırksal, ulusal veya dini bir grubu hedef alıyor. Ve açıkça Filistinliler bu gruplardan en az biri, hatta belki de hepsi. Doğrudan öldürmeyi kullanabilir. Ölümü hedef alan ancak doğrudan öldürme olmayan tedbirleri kullanabilir. Örneğin, bir nüfusu abluka altına alıp açlık koşulları yaratmak, konutları yok etmek, tıbbi tesisleri yok etmek veya tıbbi bakıma müdahale etmek, nüfusun küçük alanlara zorla yığılmasını sağlamak. Tüm bunlar, soykırım eylemleri olarak nitelendirilebilir.

Rabia Asel Atmaca: Dünyadaki pek çok insan, yani uzmanlar, İsrail merkezli kuruluşlar, Avrupalı uzmanlar ve dahası şunu diyor; “Gazze’de gerçek bir soykırım var.” Katılıyor musunuz?

Henry Theriault: Kesinlikle. Ve eklemeliyim ki bu karara varmam biraz zaman aldı. Sanırım, bir soykırım uzmanı olarak Holokost çok önemli. Antisemitizme karşı ilgiliyim ve bazı durumlarda İsrail’in kötü davrandığında uluslararası eleştirilere maruz kaldığını biliyorum, ancak bu durum eleştirilmeyen diğer ülkelerle de çok benzer. Yani bu konu üzerinde gerçekten uzun uzun düşündüm. Sanırım birçok başka uzman da düşündü. Yüzde 100 doğru olmayan bir suçlamada bulunarak hata yapmak istemedim. Yani, İsrail’e diğer ülkelere vereceğimden daha fazla şüphe avantajı sağladım. Nihayet, özellikle geçen yıl boyunca kanıtlar çok güçlüydü. Rapor üstüne rapor, artık açıkça ortaya çıktı ve vicdanım rahat bir şekilde artık bunun bir soykırım olduğunu anladım.

Rabia Asel Atmaca: Siz böyle diyorsunuz ama İsrail hükümeti, “Hayır bu bir soykırım değil. Biz sadece kendimizi savunuyoruz” diyor. Nasıl bir hükümet soykırımı inkar edebilir? Dökümanlar var, görüntüler var. Düşüncelerinizi paylaşır mısınız?

Henry Theriault: Ülkeler soykırımı inkar ediyor. Yaptıkları şey bu, özellikle de soykırımı gerçekleştirirken. Ruanda hükümeti, soykırım yaparken soykırım yaptığını inkar etti. Ve bu insanlar hala 1994 soykırımını inkar ediyor. Bugün Sırplar, çoğu Sırp, hepsi değil, hala 1992-95 yılları arasında Boşnaklara yönelik soykırımı inkar ediyor. Olurken inkar ettiler, inkar etmeye devam ettiler. Sudan hükümeti Darfur’da olanları inkar ediyor. Ben Amerika Birleşik Devletleri’ndenim. Yerli Amerikalılara yönelik soykırımımıza karşı bir soykırım inkarımız var. Guatemala, Bangladeş. Pakistan…. Biliyorsunuz, inkar geçmişimiz var. Hükümetlerin yaptığı da bu. İsrail örneğinde vurgulanması gereken önemli nokta, bence İsrail’deki ve dünyadaki Yahudilerin, yaptıklarına rağmen İsrail’i soykırımcı bir devlet olarak hayal etmelerini bile zorlaştıran gerçek bir Holokost mirasının varlığı ve bunun gerçekten sorgulanması gerektiğidir. Bunun Holokost’la bir bağlantısı yok. İsrail, tıpkı diğerleri gibi bir devlet gibi bir hükümet. Soykırımcı bir politika izliyor. Holokost’la gerçekten hiçbir bağlantısı yok. Holokost yaşandı evet ve bu korkunç. Kariyerimin büyük bir kısmını Holokost ve soykırım hakkında eğitim vererek geçirdim ancak bu bugün yaşananlar için bir sorun değil. Yahudilerin Holokost’u deneyimlemiş olması, İsrail hükümetinin bugün soykırım yapamayacağı anlamına gelmiyor.

Rabia Asel Atmaca: Son olarak size şunu sormak istiyorum. Bir sürü tarih kitapları var. 40 ya da 50 yıl sonra İsrail’deki tarih kitaplarının başlıklarında “Gazze’de-Filistin’de soykırım yapıldı” başlıklarını görecek miyiz? Kişisel bir soru ama yorumunuzu merak ediyorum.

Henry Theriault: Soykırım faillerinin hesaplaşacağı konusunda karamsarım. İsrail toplumundaki ve İsrail dışındaki Yahudilerin birçoğunun, hatta şu anda direnenlerin bile zamanla bunun bir soykırım olduğunu kabul edeceğini düşünüyorum. Filistinlileri kurtarmak için çok geç olacak ama kabul edecekler. Ancak İsrail hükümetinde ve örneğin Amerika Birleşik Devletleri’ndeki AIPAC gibi çok katı İsrail yanlısı İsrail örgütlerinde radikal bir değişiklik olmadığı sürece, ne olursa olsun soykırımı destekleyeceklerini sanmıyorum. Bu yapılarda ve hükümette radikal değişiklikler olmadığı sürece, İsrail devletinin ve destekçilerinin olanların soykırım olduğunu kabul edeceğini sanmıyorum.

Rabia Asel Atmaca: Siz de biliyorsunuz, İsrail bölgede Gazze’ye, Batı Şeria’ya Suriye’ye ki burada rejim düştü, İran ve geçtiğimiz gün Doha’ya saldırılarda bulunuyor, neden? Neden Netanyahu hükümeti uluslararası hukuka uymuyor? Ne gibi bir ayrıcalıkları var? Netanyahu hükümetine neden bir şey olmuyor?

Henry Theriault: Eğer güçlüyseniz, sizin için uygun olmadığında uluslararası hukuku kabul etmemeyi seçebilirsiniz. İşte sorun bu. Ve bence ABD’nin İsrail’i desteklemesi, hem askeri açıdan hem de ülkelerin Gazze’ye girip İsrail’i durduracak bir barış gücü koalisyonu kurmasını çok zorlaştıran çok önemli. Sadece “Bakın, yeter artık” deyin. “Barış gücü gönderiyoruz. Şiddeti durduruyoruz.” Ama aynı zamanda BM Güvenlik Konseyi’nin beş daimi üyesinden biri olan ABD’nin, Güvenlik Konseyi’nin herhangi bir eylemi üzerinde veto hakkı var. Veto hakkını kullanmak zorunda değil. Herkes ABD’nin İsrail’i destekleyeceğini biliyor, en azından şimdilik. Veto tehdidi BM Güvenlik Konseyi’nin uluslararası hukuku İsrail’e karşı uygulamak için küresel uluslar topluluğu adına yapabileceklerinin çok sınırlı olduğu anlamına geliyor.